مجله توسعه و آموزش پزشکی

---

سابقه و اهداف: دانستن راهبردهای شناختی – رفتاری در زمان امتحان به دانشجویانی که از اضطراب امتحان رنج می‌برند کمک می‌کند که اضطراب خود را کاهش دهند. روش بررسی: پژوهش حاضر به روش شبه آزمایشی از نوع طرح پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل است. گروه آزمایش مورد مداخله ۶ جلسه آموزش راهبردهای شناختی – رفتاری قرار گرفتند و با گروه کنترل مقایسه شدند. جامعه مورد مطالعه کلیه دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد و حجم نمونه، با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی- چند مرحله‌ای ۶۰ نفر تعیین گردید. برای فرضیه تأثیر آموزش راهبردهای شناختی – رفتاری در کاهش اضطراب امتحان، اختلاف پیش آزمون و پس آزمون نمره اضطراب امتحان هر دو گروه به دست آمد و با کمک آزمون t برای گروه‌های مستقل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها: نتایج نشان می‌دهد که در اختلاف پیش آزمون و پس آزمون اضطراب امتحان گروه‌ها در سطح آلفای ۰۰۱/۰ تفاوت معنا داری وجود دارد اختلاف میانگین نمره پیش آزمون و پس آزمون گروه آزمایش بیشتر از گروه کنترل است و نشان می‌دهد مداخله در کاهش اضطراب امتحان اثر دارد. اختلاف نمره اضطراب امتحان در پس آزمون و پس از یک ماه پیگیری نشان می‌دهد که از نظر تأثیر، آموزش در بستر زمان پایدار بوده است و گروه آزمایش اختلاف کمتری را نسبت به گروه کنترل نشان می‌دهد. بحث و نتیجه گیری: نتایج مطالعه حاضر حاکی از آن است که اضطراب امتحان دانشجویان با آموزش راهبردهای شناختی- رفتاری کاهش می‌یابد.

---

مقدمه: یکی از شایعترین مشکلات روانی در بین دانشجویان، اضطراب امتحان است که می‌تواند عملکرد فرد را مختل کند و منجر به عدم موفقیت در امتحان گردد، لذا این مطالعه با هدف تعیین میزان اضطراب امتحان دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه و عوامل مرتبط با آن انجام شد.

روش‌بررسی: این مطالعه توصیفی– تحلیلی بر‌روی۵۱۰ نفر از دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه به روش نمونه‌گیری آسان در سال۱۳۹۳ انجام شد. در این پژوهش، ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه ۲۵ سوالی اضطراب امتحان بود. داده‌ها‌ی جمع‌آوری شده توسط نرم افزار SPSS نسخه ۱۶ و آزمون‌های t، آنالیز واریانس و ضریب همبستگی پیرسون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

یافته‌ها: در این پژوهش۱۹۸ دانشجو(۸/۳۸درصد) اضطراب امتحان خفیف، ۱۴۰ دانشجو (۵/۲۷درصد) اضطراب امتحان متوسط و۱۷۲ دانشجو (۷/۳۳درصد) اضطراب امتحان شدید داشتند. تفاوت بین میانگین اضطراب امتحان در رشته‌های تحصیلی مختلف معنی‌دار بود (۰۵/۰P<) و دانشجویان رشته مامایی در مقایسه بـا دانشجویان سایر رشته‌ها استرس بیشتری را تجربه می‌کردند. بین متغیرهای جنس، محل سکونت، سن و معدل کل دانشجویان با اضطراب امتحان رابطه معنی‌داری مشاهده شد (۰۵/۰P<). اما بین متغیر‌های تاهل، شغل والدین، ورودی نیمسال و اشتغال دانشجویان با اضطراب امتحان ارتباط معنی‌داری مشاهده نشد (۰۵/۰P>).

نتیجه‌گیری: با توجه به میزان بالای اضطراب امتحان در بین رشته‌های مختلف پزشکی، و با در نظر گرفتن تأثیر منفی این نوع از اضطراب بر عملکرد تحصیلی دانشجویان، لزوم بکارگیری خدمات روان‌شناسی و مشاوره و شناسایی علت بروز، و برنامه‌ریزی جهت تعدیل آن پیشنهاد می‌گردد. بدیهی است که در این‌راستا باید به گروه‌های دارای بیشترین خطر چون دانشجویان زن رشته مامایی‌ توجه بیشتری معطوف گردد.

---

مقدمه: دانشجویان هر کشوری از سرمایه های فکری و معنوی آن کشور به شمار می‌روند. از معیارهای کارایی هر نظام آموزشی میزان پیشرفت تحصیلی فراگیران آن است، اضطراب امتحان اثری منفی بر پیشرفت تحصیلی می‌گذارد. از آنجا که راهبردهای فراشناختی به عنوان جنبه‌های اصلی و مهم راهبردهای یادگیری قلمداد می‌شود. هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر آموزش راهبردهای فراشناختی در بهبود پیشرفت تحصیلی و کاهش اضطراب امتحان دانشجویان پرستاری بود.
روش بررسی: این پژوهش، از حیث هدف کاربردی و براساس شیوه اجرا، از نوع تجربی که از طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه شاهد استفاده شده است. جامعه پژوهش دانشجویان کارشناسی نیمسال تحصیلی ۹۷-۱۳۹۶ دانشکده پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی مشهد بودند که تعداد ۴۰ نفر (۲۰ نفر گروه آزمایش و ۲۰ نفر گروه کنترل) با استفاده از روش تصادفی منظم به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. در پژوهش حاضر از مقیاس اضطراب امتحان ابوالقاسمی و همکاران استفاده شد. جهت تعیین پیشرفت تحصیلی از معدل پایان ترم در دو نیمسال متوالی استفاده شد. جهت رعایت ملاحظات اخلاقی، به گروه نمونه اطمینان داده شد که اطلاعات آنان محرمانه باقی خواهد ماند، همچنین قبل از ارائه پرسشنامه‌ها، با بیان توضیحات روشن، اطلاعات مربوط به پژوهش به اطلاع دانشجویان رسید و پژوهشگر به آزمودنی‌ها اعلام کرد که می‌توانند در هر زمان که مایل باشند از شرکت در تحقیق انصراف دهند.  برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از شاخص‌های توصیفی و روش تجزیه و تحلیل کوواریانس استفاده شد.
نتایج: تعداد کل نمونه در این پژوهش ۴۰ نفر بود که ۶۴ درصد آنها زن و ۳۶ درصد آنها مرد بودند، از نظر سنی ۸۹ درصد گروه نمونه ۱۹-۲۱ ساله با میانگین سنی ۵۴/۱۹ سال بودند و ۶۸ درصد بومی و ۳۲ درصد غیر بومی و ساکن خوابگاه بودند، ۸۵ درصد مجرد و ۱۵ درصد متاهل بودند. نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که آموزش راهبردهای فراشناختی بصورت معناداری میزان پیشرفت تحصیلی دانشجویان را افزایش (۵۴/۷=F و ۰۰۱/۰ p≤)، و همچنین اضطراب امتحان دانشجویان را کاهش داد  (۱۲/۱۰=F و ۰۰۱/۰ p≤).
نتیجه‌گیری: استفاده از راهبردهای فراشناختی به وسیله دانشجویان می تواند بر کاهش اضطراب امتحان تأثیرگذار بوده و در خیلی از موارد از اضطراب امتحان جلوگیری کرده و همچنین موجب بهبود پیشرفت تحصیلی گردد.
واژه‌های کلیدی: راهبردهای فراشناختی، پیشرفت تحصیلی، اضطراب امتحان
 

---

مقدمه: اضطراب امتحان، به ‌عنوان یکی از مشکلات روان‌شناختی- تحصیلی در دانشجویان دختر، شیوع بالاتری دارد. ذهن‌آگاهی و آمیختگی شناختی در تبیین مشکلات روان‌شناختی، نقش قابل‌ ملاحظه‌ای می‌توانند داشته باشند. هدف از پژوهش حاضر، نقش میانجی آمیختگی شناختی در رابطه بین ذهن‌آگاهی و اضطراب امتحان دانشجویان دختر مقطع کارشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز بود.
روش بررسی: مطالعه حاضر، توصیفی از نوع همبستگی است و از روش معادلات ساختاری مبتنی بر رویکرد حداقل مربعات جزئی استفاده شده است. از جامعه دانشجویان دختر مقطع کارشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز با روش نمونه‌گیری داوطلبانه، نمونه‌ای با حجم ۱۲۰ نفر انتخاب شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسش‌نامه اضطراب امتحان، فرم کوتاه پرسش‌نامه ذهن آگاهی و پرسش‌نامه آمیختگی شناختی استفاده شد. داده‌های جمع‌آوری شده با استفاده از نرم‌افزارهای SPSS نسخه ۲۱ و SmartPLS نسخه ۲ در سطح ۰۱/۰ تحلیل شدند.
نتایج: یافته‌ها نشان داد، ذهن‌آگاهی به‌صورت منفی آمیختگی شناختی و اضطراب امتحان را پیش‌بینی می‌کند (۰۰۱/۰ > P). همچنین ذهن آگاهی به‌ صورت غیرمستقیم و با نقش میانجی آمیختگی شناختی می‌تواند اضطراب امتحان را پیش‌بینی نماید (۰۱/۰ > P).
نتیجه‌گیری: یافته‌های پژوهش، نشانگر اهمیت ذهن‌آگاهی و آمیختگی شناختی در تبیین اضطراب امتحان بود و آمیختگی شناختی، بین ذهن‌آگاهی و اضطراب امتحان، نقش میانجی دارد. بنابراین به منظور کاهش آسیب‌های روانشناختی- تحصیلی (مانند اضطراب امتحان) می‌توان دوره‌های آموزش مهارت‌های ذهن‌آگاهی برگزار کرد.
واژه‌های کلیدی: اضطراب امتحان، ذهن‌آگاهی، آمیختگی شناختی، دانشجویان

 

---

کووید-۱۹ (COVID-۱۹) برای اولین­بار در تاریخ ۱۷ دسامبر ۲۰۱۹ در شهر ووهان کشور چین شیوع یافت و در ۱۱ مارس ۲۰۲۰ طبق اعلام سازمان جهانی بهداشت به یک بیماری همه­گیر در سطح جهانی معرفی شد (۱). کووید-۱۹ دارای علائم بسیار متنوعی مانند تب بالا، سرفه خشک، بدن­درد، تنگی نفس، دامنه گسترده شیوع­شناسی، شایعات و اطلاعات غلط در مورد منشاء بیماری و قدرت انتقال بالا است که سلامت جسمانی و روان­شناختی بسیاری از مردم جهان را تحت تأثیر خود قرار داده است (۲).