مقدمه: بازپس‌گیری مقالات در نتیجه سوء رفتار علمی یا خطاهای غیر عمدی اتفاق می‌افتد. هدف اصلی این مطالعه بررسی مقالات بازپس‌گرفته شده مقالات زیست پزشکی نویسندگان ایرانی در پایگاه اطلاعاتی مدلاین/پابمد بود.
روش‌ بررسی: در یک مطالعه توصیفی-مقطعی تمام مقالات بازپس‌گرفته شده نویسندگان ایرانی در پایگاه پابمد با استراتژی جستجوی Iran[ad] AND "Retracted Publication"[pt] بازیابی شد. بر اساس فرم مخصوص نام و نام خانوادگی نویسنده اول مقاله، سال انتشار، نام مجله، نام کشوری که مجله در آن منتشر می‌شود، تعداد استنادها و متن اعلان بازپس‌گیری استخراج شد. سپس متن اعلان‌ها مطالعه و دلایل بازپس‌گیری مقالات طبقه‌بندی شد.
نتایج: تعداد مقالات باز‌پس‌گرفته شده 145 مورد بود که در سال‌های اخیر رشد داشته است. با این حال نسبت مقالات باز‌پس‌گرفته شده به کل مقالات افزایش نداشته است. سرقت علمی (46.90 درصد)، مخدودش کردن فرایند داوری همتا (40 درصد)، انتشار مکرر (19.31 درصد) مهم‌ترین دلایل باز‌پس‌گیری مقالات بوده است. بر این اساس بیش از 81 درصد مقالات (118 مقاله) به دلیل رفتارهای غیراخلاقی عامدانه باز‌پس‌گرفته شده بودند. بیش از 32 درصد کل مقالات (47 مقاله) در سه مجله منتشر شده بود. حوزه موضوعی بیوشیمی و زیست شناسی مولکولی (25 مقاله)، داروشناسی و داروسازی (24 مقاله) و اُنکولوژی (21 مقاله) بیشترین سهم را بخود اختصاص داده بود.
نتیجه‌گیری: نیاز است دلایل سوء رفتارهای حرفه‌ای شناسایی و بر اساس آن راهکارهای مناسب اندیشیده شود. توانمندسازی محققان در زمینه پژوهش و نگارش علمی، آموزش‌ اخلاق در پژوهش، در کنار برخورد با متخلفان می‌تواند جلوی بسیاری از این رفتارها را بگیرد.
واژه‌های کلیدی: سوء رفتار علمی، سرقت علمی، بازپس‌گیری، مقالات زیست-پزشکی
 

واژه‌های کلیدی: واژه‌های کلیدی: سوء رفتار علمی، سرقت علمی، بازپس‌گیری، مقالات زیست-پزشکی

متن کامل [PDF 661 kb]   (1330 دریافت)